Tuesday, June 30, 2009

NERDTree: Vimд дурлагсдад зориулав

Юникс орчинд ажиллаж, амьдардаг хүмүүс ямар текст засварлагч ашиглаж байна вэ? Миний хувьд консоль хавиар нутаглаад бүтэн нэг жил болох гэж байна. Серверт гаднаас холбогдож програм бичдэг болохоор яах аргагүй CLI[1] бүхий текст засварлагчийг түлхүү ашиглана. Түг түмэн засварлагчаас харин алийг нь вэ?

Vim. Vi Improved. Үнэхээр супер програм. Ажил хөнгөвчлөх маш олон комбинаци, өргөтгөх боломж зэрэг нь сэтгэл ихээр татна. Бараг өдөр болгон шинэ комманд, shortcut-тай танилцаж байх аястай. Төдүй хэмжээгээр ч ажлын бүтээмж дээшлэх юм. Өнөөдрийн байдлаар би гэдэг хүн бүх боломжийнх нь лав 5 хүрэхтэй үгүйтэй %-ийг л ашиглаж байгаа. Тэгээд бодохоор, гүй э мөн дундаршгүй далай яа? Хакерууд Textmate[2] .vs. Vim хэмээн мөнхөд харьцуулан ярих нь аргагүй ч юм уу?

Анхлан Vimдэх үест хавтас дамжин файл засварлах нь их төвөгшөөртэй санагддаг. Байн байн cd хийж, файл хааж нээгээд байхаар, сүүлдээ түүндээ дадаад ч байх шиг. Тэгснээ үүнээ жаахан хялбаршуулж pushd цохиж баахан таваргах жишээтэй. Арай гайгүй болоод screen, Vim-ийн split, tabe зэргийг цохино.

Хэд хоногийн өмнөөс чөлөө цагаараа Rails-аар жижиг апп хийж эхлэв. Олон үе бүхий хавтасны бүтэцтэй, ийшээ тийшээ их шилжиж ажиллаж байгаа болохоор :tabe ~/path1/path2/path3/path4/yoohhh-finally-filename мэтээр удаа дараалан цохих үнэнхүү залхуутай болоод ирлээ. Vim-ийн файл брауз хийх олигтой плагин олдохгүй золтой Emacs[3] руу урвачихсангүй ;)

Явж явж NERDTree гэх плагины сургийг гаргав. Vim-full[4] дээр автоматаар суусан байдаг боловч, байгаа нь хуучин хувилбар нь юм байна. Шинийг нь эндээс татаж авч суулгаад, баруун солгойгүй ашиглаж эхлэх нь тэрээ. Одоо хавтас хооронд шилжиж, файл нээхээс амархан зүйл үгүй боллоо ;)


Тайлбар
=====================
[1] CLI - Command Line Interface. Товчгүй, хулганагүй, зөвхөн комманд цохиж ажиллах интерфэйс гээд ойлгоход болно. Дээр үеийн програмууд бүгд ийм интерфэйстэй байсан.

[2] Textmate - The Missing Editor for Mac OS X. Мак компьютерт суулгаж ашиглах боломжтой супер засварлагч. Миний хувьд ашиглаж байсан удаа байхгүй, МакВорлд-д бурхан Буддагаас ч илүү алдартай.

[3] Emacs - Extensible, customizable text editor—and more. Бас л ашиглаж үзээгүй. Очко сэнсэйн блогоос мөн нэг чимээгүй гигант болохыг мэдэж авсан.

[4] Линукст суусан ирдэг Vim нь цомхон, нэмэлт сангүй. Ойр зуурхан хэрэглэж байгаа хүмүүст бол Vi-ээс нэг их ялгагдахгүй, тийм ч болохоор амт нь мэдрэгдэхгүй. Мэдрэе гэвэл Убунтучид sudo apt-get install vim-full комманд өгөөд, хэрэглээд үзээрэй.

Төгсгөл
=====================
Vim сайн, харин бусад нь муу гэж огт хэлээгүйг минь анзаараарай ;) "Ямар засварлагч сэтгэлд тань хамгийн их ойрхон байнав, түүнийгээ сонгож аваад тултал нь ашиглаж сурахыг хичээгээрэй. Ингэвэл бүтээмжээ 200% нэмэгдүүлж чадна, харин юм юм рүү үсчээд байвал, юм юмны л дундуур болно." гэж ESR-ийн номноос бас уншиж байсан юм байна. Vim.Lovers-т амжилт хүсье.

Tuesday, June 23, 2009

Жоорж Оруэлл - Эзнээ сольсон нь

Хэд хоногийн өмнө 10,000 төгрөгөөр Жоорж Оруэлл - Эзнээ сольсон нь, Шолохов - Дөлгөөн Дон I,II, Жюль Верн -Дэлхийг тойрсон 80 хоног, Дашдэлэг, Октябрь нарын - Орон орны хоол зэрэг нэлээд хуучны номнууд худалдаж авлаа. Хэвлэгдээд өчнөөн жил болсон ч эдэлгээ нь харин шинээрээ шахуу юм, магадгүй хаа нэг аймгийн төвийн номын санд он удаан жил дарагдаж хэвтээ биз. Харин өнөө шинээр хэвлэгдсэн ганц ном л 15,000 төгрөг буюу эдгээрийг авдгаас хавьгүй үнэтэй байгаа.

Шинээр авсан номнууд

....Хэдэн жилийн өмнө Хятад руу гаргахаар зэхэж байсан вагонд гаалийнхан шалгалт хийхэд 40тоннын контэйнер дүүрэн ховор уран зохиолын номнууд гарчээ. Одоо бидний эрээд олддоггүй дээхэн үеийн мундаг зохиолч, орчуулагчдын гайхамшигтай бүтээлүүд зүгээр л урд хөршийн 00-ийн цаасны үйлдвэрт түүхий эд болон ачигдсан нь тэр байж. Тэр чигтээ гараад явчихсан бол, гөө мөн хайран аа. Магадгүй өмч хувьчлалаар номын сангийн барилгыг хувьчилж авсан нөхөр тавиур дүүрэн номоо яажшуухан хэдэн цаас болгох аргаа олж ядаж ядаж, эцэст нь урагш ачуулах "супер" шийдэл олсон нь тэр байх. Ачаа ч хураагдаж, хэдэн жилийн дараа арай сэтгэлтэй хүний ч гарт очиж. Номонд хорхойтой хүмүүс энэ хуудсаар нэг ороод гараарай.

Ингээд ном авсан өдрийнхөө оройноо "Жоор Оруэллийн Эзнээ сольсон нь"-ийг уншиж дуусгалаа. Бурангуй нийгэм, түүний үр урхагийн талаар энгийн үгээр, тун ч ёжтойхон бичсэн зохиол аж. Сайн ч орчуулсан байна.

Гол баатрууд

Английн хөдөө тосгон, ноён Жонсын ферм. "Өөдгүй" архичдад зарагдсаар залхсан амьтад хувь заяандаа их л гутарцгаах аж. Мажор нэртэй бодон үхэхийн өмнө энэ насныхаа мөрөөдлийг амьтдад ярина. Бослого гаргаж, хүмсийг хөөж явуулаад бүх амьтад тэгш эрхтэйгээр, хувь заяагаа өөрсдөө мэдэж, баян цатгалан амьдрах тийм сайхан цаг үе хэзээ нэгэн цагт ирэх тухай хүүрнэнэ. Бодон өнгөрөөд удалгүй амьтад бослого гаргаж, фермийн хяналтыг гартаа авна. Бүх амьтад тэгш эрхтэй ба нэг амьтан нөгөөнхөө амийг хөнөөхгүй байх, ор хөнжил, хувцас хунарыг хэзээд хэрэглэхгүй гэх мэт 7 заалттай хуулийг бүх нийтээр батална. Өөрсдийгөө хамгийн ухаантай нь гэж тас мэлзэх гахайнууд удалгүй шийдвэр гаргах бүхий л эрх мэдлийг авах ба ферм тун аажмаар урьд байснаас ч бүр дор боолын газар болж хувирна. Бусад амьтад үүнийг эс анзаарах бөгөөд одоогийн нөхцөл байдал нь ямар ч болов Жонсын үеийнхээс хавьгүй дээр гэдэгт итгэсээр байх болно. Хуучин батласан хууль нь "Бүх амьтан тэгш эрхтэй, түүний дотор гахай бүр илүү тэгш эрхтэй" гэсэн марзан тунхаг болсныг хэн ч үл анзаарах ажгуу.

Зохиогч(1903-1950) тухайн үеийн Сталин, түүний тойрон хүрээлэгсдийн бий болгосон тоталитар тогтолцоог шүүмжилж ийн бичиж байжээ. Бүр номын баатруудаар тодорхой хүмүүсийг хүртэл төлөөлүүлсэн нь байх юм. Харин миний бодоход энэ номон дээрх бүх зүйл манай Монголд биежилтээ бүрэн олоод байгаа юм шиг... Төрийн албан тушаалыг хувьдаа урвуулан ашигладаг, хувийн компани шигээ ойлгодог ухнууд. Хүчээр дарамтлах олигархиуд, хүний амийг нохой хуцахын дайтай үл ойшоох муйхрууд. Дарлагдсаар, мунхарсаар нөхцөл байдалтайгаа нэгэнт эвлэрч эхлээд буй хүн зон. Ай да, гурвалжин дөрвөлжин алаг эрээн хорвоо юу?

Харин та юу гэж бодож байна?

========================================
Хавсралт:
  • Зохиол нийт 10 бүлэгтэй ба, бүлэг тус бүрийг тун эвтэйхэн хураангуйлсныг эндээс үзэж болно: http://www.online-literature.com/orwell/animalfarm/
  • Номын хавтасны зургийг тун удахгүй тавих болно ;)

Friday, June 5, 2009

Sudo Make Me a Sandwich

Линукс програмчдад зориулав.
Эх сурвалж: 25 Best Programmer WebComic Strips